បណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គម ជាពិសេសហ្វេសប៊ុក (Facebook) ត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាប្រភពនៃព័ត៌មាន ដែលអ្នកប្រើប្រាស់អាចទទួលបានព័ត៌មានទាំងពិត និងមិនពិត ជាកន្លែងចែករំលែកបន្តនូវព័ត៌មាន កន្លែងជជែកកម្សាន្តជាមួយមិត្តភ័ក្ដិ ឬសាច់ញាតិ ជាកន្លែងបង្ហាញពីអារម្មណ៍របស់ខ្លួន ឬផ្ដល់មតិផ្សេងៗ ជាដើម។
អត្ថប្រយោជន៍ដ៏ច្រើននេះ បានជំរុញឲ្យពលរដ្ឋកម្ពុជាភាគច្រើនងាកមកប្រើបណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គមហ្វេសប៊ុកនេះកាន់តែច្រើនឡើងៗ។ យោងតាមរបាយការណ៍របស់វែបសាយ Geek in Cambodia បង្ហាញថា អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកសរុបនៅកម្ពុជា គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៨ មាន ៦លាន ៨សែននាក់ គឺកើនឡើង ៤១,៦៧% ប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៧ មានអ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុក ៤លាន ៨សែននាក់។
ដោយសារមើលឃើញកំណើននៃអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមនេះ និងសង្កេតឃើញពីសកម្មភាពនៃអ្នកប្រើប្រាស់នៅកម្ពុជា ភាគច្រើនហាក់បីដូចជានៅខ្វះការយល់ដឹងអំពីក្រមសីលធម៌ផង ទើបសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN Cambodia) សហការជាមួយអ្នកស្រាវជ្រាវឯករាជ្យ លោក ប៉ា ចន្ទរឿន ក្រោមជំនួយឧបត្ថម្ភផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុពីអង្គការ American Jewish World Service (AJWS) បានចងក្រងសៀវភៅមួយណែនាំអំពីក្រមសីលធម៌សម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិត ក្នុងគោលបំណងជួយបំពេញនូវកង្វះខាតរបស់អ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតពីអ្វីដែលគួរធ្វើ និងអ្វីដែលមិនគួរធ្វើនៅលើអ៊ីនធឺណិត ដើម្បីឲ្យពួកគេគេចផុតពីបញ្ហាប្រឈមនឹងផលវិបាកទាំងផ្នែកសីលធម៌ និងផ្លូវច្បាប់ផងដែរ។ សៀវភៅនេះ ត្រូវបានបែងចែកជា ៥គោលការណ៍សំខាន់ៗ។
អានអត្ថបទផ្សេងទៀត៖
- Facebook ប្រាប់ពីគន្លឹះពិនិត្យមើលព័ត៌មានក្លែងក្លាយ (Fake News)
- ដាក់ពាក្យប្ដឹងទៅនគរបាលប្រឆាំងបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យា ប្រសិនបើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់អ្នកត្រូវគេលួច
- យុវជនដាណឺម៉ាកជាង ១០០០នាក់ ប្រឈមនឹងការជាប់ចោទពីបទចែកចាយវីដេអូស៊ិចលើអ៊ីនធឺណិត
ដើម្បីចូលរួមចំណែកចែករំលែកខ្លឹមសារនៃសៀវភៅនេះ Tech Khmer សូមដកស្រង់ខ្លឹមសារទាំងស្រុងនៃគោលការណ៍ទី១ មកបង្ហាញលោកអ្នកដូចខាងក្រោម ហើយ Tech Khmer នឹងដកស្រង់គោលការណ៍បន្តបន្ទាប់ទៀតមកចែករំលែកនៅពេលក្រោយ៖
គោលការណ៍ទី១៖ សុភនិច្ឆ័យក្នុងការប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិត
គោលការណ៍ទី១ នេះ សំដៅលើគោលការណ៍ណែនាំជាទូទៅដែលអ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតគួរយល់ដឹង និងប្រតិបត្តិ។
-
អ៊ីនធឺណិតនាំមនុស្សឲ្យស្គាល់គ្នា ទោះបីជាពួកគេខ្លះមិនធ្លាប់ជួបមុខគ្នាដោយផ្ទាល់ក៏ដោយ ហេតុនេះ ចូរអ្នកចងចាំថា អ្នកទាក់ទងជាមួយនឹងមនុស្សដូចគ្នានៅតាមអ៊ីនធឺណិត។
-
ប្រសិនបើអ្នកទើបតែចាប់ផ្ដើមប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតដំបូង អ្នកគួរតែសិក្សាពីវាដើម្បីឲ្យមានការយល់ដឹងពីអ៊ីនធឺណិតឲ្យបានទូលំទូលាយ ជាពិសេសឈ្វេងយល់ពីគុណសម្បត្តិ និងផលវិបាកនៃការប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិត (សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមអានសៀវភៅណែនាំអំពីបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន និងសារគមនាគមន៍របស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា)។
-
ត្រូវឈ្វេងយល់ពីសិទ្ធិ សេរីភាព និងការទទួលខុសត្រូវរបស់អ្នកក្នុងការប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិត ទទួល និងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន។
-
មុននឹងផ្ញើ ផ្សព្វផ្សាយ និងចែករំលែកអ្វីមួយបន្តនៅលើបណ្ដាញអ៊ីនធឺណិត អ្នកគួរតែសួរខ្លួនឯងនូវសំណួរទាំងនេះជាមុនសិន៖ តើវាមានប្រយោជន៍ទេ? តើវាចាំបាច់ទេ? តើវាជំរុញចិត្តទេ (Is it inspired) តើវាសប្បុរសទេ (Is it kind)?
-
ផ្ញើ ផ្សព្វផ្សាយ និងចែករំលែកអ្វីដែលមានខ្លឹមសារជាលក្ខណៈអប់រំ កម្សាន្ត និងជាព័ត៌មានដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹង សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ បង្កើនជំនាញ ការច្នៃប្រឌិត និងការផ្លាស់ប្ដូរឥរិយាបថបែបវិជ្ជមានសម្រាប់សង្គម។
-
ត្រូវប្រកាន់យកផ្នត់គំនិតជជែកពិភាក្សាគ្នាតាមអ៊ីនធឺណិត ដើម្បីយល់ដឹង និងរៀនសូត្រពីគ្នាទៅវិញទៅមក ជាជាងដើម្បីយកចាញ់ឈ្នះជាមួយអ្នកដទៃ។
-
មិនគួរធ្វើដាក់អ្នកដទៃនូវទង្វើទាំងឡាយណាដែលអ្នកមិនចង់ឲ្យអ្នកដទៃធ្វើមកលើអ្នកនៅលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។
ប្រសិនបើលោកអ្នកចង់យល់ដឹងបន្ថែម សូមចុចត្រង់នេះ ដើម្បីទាញយកសៀវភៅជាទម្រង់ PDF។
សូមចែករំលែកដំណឹងនេះទៅកាន់មិត្តភ័ក្ដិរបស់លោកអ្នកបានដឹងផង។ សូមអរគុណ!
កំណត់ចំណាំ៖ ហាមយកអត្ថបទពីគេហទំព័រ www.www.techkhmer.net ទៅចុះផ្សាយដោយគ្មានការអនុញ្ញាត៕